Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że istnieje tyle metod badania użyteczności, że nieporozumieniem byłoby ustanowienie poniższego planu kanonem.
Ponadto należy pamiętać, że eksperci od użyteczności posiadają różne zdolności, które mogą i powinni brać pod uwagę przy układaniu planu testowania.
Niestety, badań użyteczności przeprowadza się nadal mało, najczęściej za późno i ze złych powodów.
Do tego dochodzi mit, że badania są drogie…
W takim razie kiedy mam zacząć?
Przyjmijmy, że im częściej i wcześniej zaczniemy badać tworzoną stronę, tym lepiej.
Ile to kosztuje?
Na pewno mniej niż badanie po skończeniu projektu i przekonanie się, że stworzony produkt nie spełnia wymagań klientów.
Można użyć uogólnienia, że ilość pieniędzy przeznaczonych na poprawki po stworzeniu strony będzie odwrotnie proporcjonalna do czasu przeznaczonego na badanie i testowanie w trakcie tworzenia.
Od czego zacząć?
Bardzo ważna rzecz: jeżeli brałeś udział w tworzeniu – nie zajmuj się badaniami, poproś o to kogoś innego.
Jeżeli nie masz takiej możliwości, postaraj się odpocząć od projektu przez kilka dni i dopiero wtedy, na świeżo, zabierz się za badania.
Do każdego z poniższych badań możesz (nie musisz, jeżeli projekt nie jest rozbudowany) zaprosić kilka osób, tzw. grupę docelową, ale:
* nie przejmuj się, jeśli zaproszone osoby nie należą do grupy docelowej,
* więcej nie oznacza lepiej; od 4 do 5 osób to optymalna liczba,
* ważne, by testować z każdą osobą oddzielnie – testy funkcjonalne nie są testami grupowymi.
Istnieją również testy heurystyczne, polegające na badaniu strony przy wykorzystaniu zdobytej wiedzy i ustalonych zasad. Do tego badania warto zaprosić innych specjalistów, którzy wystawią własną ocenę.
Sprawdź istniejące rozwiązania
Jeżeli masz zamiar stworzyć produkt, który w jakiś sposób powiela już istniejące funkcje w innych produktach – nie wahaj się ich przetestować.
Sprawdź, czy istniejące rozwiązania są intuicyjne, czy też przyprawiają Cię o ból głowy lub irytację.
Poproś o posortowanie kart
Bardzo przydatny sposób na sensowne pogrupowanie elementów strony. Do tego testu potrzebujesz kilku osób. Każdej z nich dajesz kartoniki z nazwami np. poszczególnych stron i prosisz o pogrupowanie kartoników, a następnie o nazwanie poszczególnych grup.
Sprawdź prototyp
Możesz badać papierową makietę lub już działający prototyp.
Sprawdź czy wszystkie założenia projektu zostały spełnione, czy elementy są rozmieszczone w sensowny sposób i czy nawigacja jest spójna, a nazwy odnośników zrozumiałe.
Stwórz scenariusze użycia
Przygotuj listę kluczowych czynności, jakie będzie mógł wykonać użytkownik korzystający z aplikacji. Następnie prześledź drogę jaką trzeba przebyć by zrealizować dany cel. Jeżeli coś okaże się niejasne lub nastręczy problemów w trakcie realizacji, należy to poprawić i ponownie przebadać. Skupiaj się raczej na poważnych błędach, szczególnie tych, które są uciążliwe dla większej ilości osób biorących udział w badaniu.
Ważne jest, by po każdych istotnych poprawkach lub skończeniu modułu strony w miarę szybko przeprowadzić badania.
Nieodzowne jest tworzenie zwięzłych notatek w trakcie ich przeprowadzania. Polecam tego samego dnia stworzyć z nich krótkie podsumowanie z wypunktowanymi błędami i przedstawienie go osobom odpowiedzialnym za projekt.
Wtedy możecie określić, które błędy są kluczowe i w jakiej kolejności należy je poprawiać.